De campus van de Chinese telecomreus Huawei in Shenzhen is enorm. Op het terrein van twee vierkante kilometer wonen en werken zo’n 30.000 mensen. Die kunnen tussen de verschillende gebouwen reizen via een eigen buslijn, of ze wandelen een stuk door de vele groene parken waar geen grassprietje verkeerd staat.

Als ze een extra groot blokje om doen, komen ze langs het meer in het noordwesten van de campus. Het kantoor van oprichter en CEO Ren Zhengfei kijkt uit over dat water.

In dat meer zwemmen drie zwarte zwanen die de Chinese telecomgigant uit Australië heeft geïmporteerd. Waarom? Voor Ren Zhengfei hebben de dieren een speciale betekenis.

In de economische wetenschap wordt met een ‘zwarte zwaan’ een gebeurtenis met grote gevolgen bedoeld die niemand aan had zien komen. De sierlijke zwemvogels moeten het personeel van Huawei eraan herinneren om niet achterover te leunen en altijd voorbereid te zijn op een onverwachte crisis.

Die boodschap lijkt nu relevanter dan ooit.

Huawei is in ruim drie decennia uitgegroeid tot de grootste telecomleverancier ter wereld. Het bedrijf uit Shenzhen maakt allerlei soorten apparatuur, van routers tot zendmasten. Huawei verzorgt bijvoorbeeld het wifi-netwerk in de Johan Cruijff Arena en Nederlandse klanten van T-Mobile kunnen snel internetten dankzij de Chinezen.

Sinds 2010 timmert het bedrijf ook aan de weg op de consumentenmarkt. Aanvankelijk met goedkope telefoons, maar inmiddels kunnen de toptoestellen zich meten met de iPhone en Galaxy-modellen – en zijn ze in sommige opzichten zelfs beter.

Huawei verdacht van spionage

Toch ligt Huawei, een afkorting van Zhong Hua You Wei dat ‘Veelbelovend China’ betekent, steeds meer onder vuur. Westerse landen vermoeden dat het bedrijf banden heeft met de Chinese overheid en blokkeren daarom activiteiten van Huawei.

Officieel is het bedrijf in private handen. Huawei gaat er prat op dat het 100 procent eigendom is van de bijna 80.000 Chinese werknemers, die via een holding aandeelhouder zijn. Maar wie er precies aan de touwtjes trekt, is onduidelijk. The Economist vergeleek het doorgronden van Huawei ooit met Vaticaan-watchen.

In de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Australië, Nieuw-Zeeland en Japan mag Huawei niet meebouwen aan de nieuwe 5G-netwerken voor mobiel internet, bang als ze zijn dat de Chinese overheid de netwerkapparatuur gebruikt om te spioneren. Dat ontkent Huawei ten stelligste.

Of regeringen op het Europese vasteland het voorbeeld van de VS en anderen moeten volgen, is nu onderwerp van discussie. In Duitsland en België blijft Huawei voorlopig in de 5G-race.

In Nederland is de discussie daarover nog volop gaande. Het kabinet wil voorlopig nog geen conclusies trekken en wacht een risico-analyse van het Nationaal Cyber Security Centrum af.

Dochter van Ren Zhengfei opgepakt

En daar houdt het slechte nieuws niet op. Huawei’s financieel directeur Meng Wanzhou werd in december 2018 opgepakt in Canada en wordt waarschijnlijk uitgeleverd aan de VS. Volgens de Amerikaanse justitie zou ze de sancties tegen Iran hebben geschonden. Meng is overigens de dochter van oprichter Ren.

Als Canada haar uitlevert, kan Meng in de VS dertig jaar cel krijgen. Ze is op borgtocht vrijgelaten en mag van de rechter alleen in één van de huizen verblijven die haar man bezit in Vancouver. Ook moet ze een enkelband dragen.

Kortom: dit zijn precies de onverwachte gebeurtenissen waar de zwarte zwanen voor waarschuwden. Huawei staat voor de grootste uitdaging uit zijn bestaan. De 74-jarige oprichter toont zich strijdvaardig.

"Geen enkele wet verplicht bedrijven in China om achterdeurtjes in te bouwen", zei Ren in januari in gesprek met westerse journalisten, waarmee hij zijn jarenlange mediastilte verbrak. "Ik zal persoonlijk nooit de belangen van mijn klanten en mijzelf schaden. Mijn bedrijf zal geen gehoor geven aan zulke verzoeken."

Lees meer over Huawei: